Hiperbarik Oksijen Tedavisi Nedir?
Hiperbarik Oksijen Tedavisi, hastaya, kapalı basınç odasında normalden daha yüksek basınç altında aralıklı saf oksijen verilerek uygulanır. Kan kaybından yumuşak doku enfeksiyonlarına kadar pek çok sağlık problemini iyileştirmede kullanılan Hiperbarik Oksijen Tedavisi özellikle doku iyileştirmesi gerektiren hastalıklar için son derece önemli tedavi yöntemlerinden biridir. Uygulanan basınçlı oksijen sayesinde kanın sıvı kısmında çözünen oksijen miktarı büyük oranda artar ve dokulardaki oksijen oranı maksimum düzeye çıkar. Yüksek basınçlı oksijen tedavisi olarak da bilinen bu yöntem ile yaygın olarak amputasyon ile sonuçlanan diyabetik yara gibi pek çok hastalığın iyileştirilebilmesi mümkündür.
Yetki Grubu: Tıbbi Gaz Sistemleri
Aranan Kalibrasyon Standartları*:TS EN ISO 7396-1, TS EN ISO 7396-2, TS EN ISO 7396-2, TS EN ISO 9170-1, TS EN ISO 9170-2
Yaygın adlar: Basınç Odası, Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi
Tanım, ana görev, amaç
1) Hiperbarik oksijen tedavisi, hastaların çok kişilik ya da tek kişilik tamamen kapalı basınç odalarında normalden yüksek ayarlanabilen basınçta, aralıklı olarak %100oksijen soluması ile uygulanan bir tedavi yöntemidir. Hastaya ve hastalığa göre oksijen; maske, başlık, ortam ya da endotrakealtüpten solunabilir.
2) Çalışma prensibi, uygulama Oksijenin plazmada çözünürlüğü, parsiyel basıncı ile doğru orantılıdır. Parsiyel basınç arttığında oksijenin kandaki çözünürlüğü yani konsantrasyonu da artar.
3) Çeşitleri
Kabinlerin kişi sayısı kapasitelerinegöre sınıflandırılır.
Monoplace :Klostrofobiktir, tamamenO2 içerir, yangın riskivardır, düşük maliyetli ve portatiftir.
Multiplace: Hasta ile temas, girişim olanağı ve Kros infeksiyon riskivardır. O2 maske ile verilirve tek kişilk olana göre daha az yangın riskivardır.
4) Kullanım alanları, kullanım yerleri
Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp uzmanları ile tedavi yürütülmektedir. HBOT ile ödem azalır, yaralar daha hızlı iyileşir, bakterilerce üretilen toksinler engellenir(antitoksik etki), bakteriler öldürülür (antibakteriyel etki)ve antibiyotiklerin etkileri artar. Ayrıca yanıklarda,serebral ödemde,periferik travmalarda,embolilerd ve purpura fulminans tedavisinde faydalanılmaktadır.
Temel parçalar
Kabin Bölümü
Otomasyon kontrol paneli
Alarm ve Uyarılar
Hava Tüpleri
Alçak ve yüksek basınç kompresörleri
Kesintisiz Güç Kaynağı
Temel tüketim malzemeleri:
Hiperbarik oksijen tankımaske yarım yüz / tam yüz5)
Gerekli Altyapı Şartları: Sağlık Bakanlığı6/11/2007gün ve 26692 sayılı (değişiklik)ile yürürlüğe giren“Hiperbarik Oksijen Tedavisi Uygulanan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik” ‘in ikinci bölümünde, bina ve basınç kabinleri altyapı standartlarında belirtilmiştir.
Temel altyapı gereksinimleri
Kabin içi tıbbi gaz dağıtım hattı,
Sarf niteliğinde tıbbi gazlar,
Trifaze (üç faz) destekli elektrik hattı,
Kesintisiz güç kaynağı
Hiperbarik Oksijen Tedavisi Nasıl Uygulanır?
Hiperbarik oksijen tedavisi, basit olarak tanımlamak gerekirse; kapalı bir basınç odasına alınan hastaya saf oksijen yani %100 oksijen solutularak uygulanan bir tedavi yöntemidir. Hiperbarik oksijen tedavisi sırasında hastalar tek kişilik veya çok kişilik basınç odası adı verilen kabinlere alınır. Tek kişilik kabinlere basınçlı oksijen, çok kişilik kabinlere de hava basılarak içerisindeki basıncın normal atmosfer basıncının yaklaşık olarak 2-2,5 katına çıkması sağlanır. Kabin içerisindeki basınç istenilen seviyeye ulaştığında hastalara maske yardımı ile saf oksijen verilir. Hastalar yatarak oksijen alabileceği gibi oturarak da oksijen alabilir. Saf oksijen verildiğinde hastalar ilk aşamada uçakta olduğu gibi kulaklarda basınç hissedebilir. Bu nedenle bu aşamaya dalış aşaması adı verilir.Basınç odalarında tedaviyi gerçekleştirilen uzmanlarla iletişim kurulabilir. Uzmanlar istenilen basınç seviyesine ulaşıldığında hastaların maskeleri takmasını ve saf oksijenin uzun süre alınmasının olumsuz etkilerinin önüne geçmek için belli aralıklarla bu maskeleri çıkararak ortamın havasını solumasını isterler. Tedavinin son aşamasında ise basınç normal seviyeye getirilir ve hasta güvenle dışarıya alınır.
Hiperbarik Oksijen Tedavisi Vücutta Nasıl Etki Gösterir?
Hiperbarik oksijen tedavisi insan vücuduna iki farklı şekilde etki eder. Birincisi basıncın doğrudan etki etmesi, ikincisi ise çözünmüş oksijenin etki etmesi şeklindedir. Basınç ve hacim ters orantılı olduğundan artan basınç vücutta bulunan hava kabarcıklarının hacmini küçültür. Bu nedenle HBOT uzmanları basıncın doğrudan etkisinden, daha çok dalış sırasında oluşan “vurgun ve gaz embolisi gibi hastalıkların” tedavisinde faydalanır. Normal atmosferde solunan oksijen ile kıyaslandığında hiperbarik oksijen tedavisi sırasında hastalara verilen çözünmüş oksijen vücut doku ve hücrelerindeki oksijen kapasitesini yaklaşık olarak 15 kat artırır.
